چه وقت هایی برای دعا کردن مناسب است؟

 

امام صادق (ع) فرمودند:

سه وقت است که دعا در آن اوقات مستجاب است:

۱.بعد از نماز واجب

۲.هنگام آمدن باران

۳.هنگام ظاهر شدن آیه و نشانه ء معجزه ای از طرف خدا برای بندگان خود

 

 

مراحل دعا

 اول: اعتراف به گناهان

دوم: شکر نعمت ها

سوم: صلوات بر محمد و آل محمد

چهارم: دعا کردن و حاجت خواستن

پنجم:  صلوات بر محمد و آل محمد

 

دعا کردن سه حالت دارد که به هر حالتی که باشد برای بنده اجر معنوی دارد

حالت اول : آن که صلاح بنده در آن هست و به او می رسد و مشروط به دعا نیست و در این صورت ثمره دعا در تقرب بنده است به خدا

حالت دوم : آن که صلاح بنده در آن هست و رسیدن به آن مشروط به دعا کردن است و در این صورت ثمره ء دعا دو چیز است یکی رسیدن به مطلب و دیگر تقرب به خدا

حالت سوم : آن که صلاح بنده در آن نیست و به آن نمی رسد و در این صورت ثمره دعا دو چیز است یکی تقرب به خدا دوم عوض آن که در دنیا از او منع شده در آخرت به اضعاف آن به او عطا می شود

 

 

دعا را شرایطی است :

اول : خواستن و طلب

شرط اولش این است که واقعا خواستن و طلب در وجود انسان پیدا شود و تمام ذرات وجود انسان ، مظهر خواستن گردد ، واقعا آنچه می‏خواهد به صورت یک احتیاج و استدعا و حاجت درآید ، همان طوری که‏ اگر در یک نقطه بدن یک احتیاجی پیدا شود تمام اعضا و جوارح شروع می‏کنند به فعالیت و حتی ممکن است عضوی به مقدار زیادی از کار خود بکاهد برای‏ رفع احتیاجی که در فلان نقطه بدن پیدا شده است .

اگر مثلا تشنگی بر انسان‏ غلبه کند اثر تشنگی در وجناتش پیدا می‏شود ، حلق و کبد و معده و لب و زبان و کام همه آب می‏گویند .

اگر هم در آن حال بخوابد آن‏ را به خواب می‏بیند ، چون واقعا بدن محتاج به آب است . 

احتیاج روحی و معنوی انسان که جزئی از عالم خلقت است نسبت به کل جهان همین طور است‏ . روح انسان جزئی است از عالم وجود . اگر واقعا خواهش و احتیاجی در وجودش پیدا شود ، دستگاه عظیم خلقت او را مهمل نمی گذارد

فرق است بین خواندن دعا و دعای واقعی . تا دل انسان با زبان هماهنگی‏ نداشته باشد دعای واقعی نیست . باید در دل انسان جدا و واقعا خواست و طلب پیدا شود ، حقیقتا در وجود انسان احتیاج پدید آید که :

 

سوره نمل 62

(( امن یجیب المضطرإذا دعاه و یکشف السوء ))

(( آیا کیست که مضطر را هنگام نیاز اجابت کند و بدی را از وی دور سازد (او بهتر است یا این بتهای ناتوان؟) ))

 

 

دوم : ایمان و اعتماد به استجابت

 

سوم : مخالف نبودن با سنن تکوین و تشریع

شرط دیگر دعا این است که بر خلاف نظام تکوین یا نظام تشریع نباشد. 

دعا استمداد و استعانت است برای اینکه انسان به هدفهایی که خلقت و آفرینش و تکوین برای او قرار داده و یا تشریع و قانون آسمانی الهی که‏ بدرقه تکوین است معین کرده ، برسد .
دعا اگر به این صورت باشد شکل یک‏ حاجت طبیعی به خود می‏گیرد و دستگاه خلقت به حکم تعادل و توازنی که دارد و هر جا احتیاجی هست فیض و مدد می‏رسد ، او را یاری و کمک می‏کند .
و اما خواستن و طلب چیزی که بر خلاف هدف تکوین یا تشریع است ، مانند خواستن خلود در دنیا یعنی عمر جاویدان که مرگ هرگز به سراغش نیاید یا خواستن قطع رحم ، قابل استجابت نیست ، یعنی این گونه دعاها مصداق واقعی‏ دعا نمی باشند

 

چهارم : هماهنگی سایر شؤون دعا کننده

شرط دیگر اینکه سایر شؤون زندگی انسان با دعا هماهنگی داشته باشد . یعنی آنها با هدف تکوین و تشریع هماهنگی داشته باشند ، دل ، پاک و صاف‏ باشد ، کسب و روزی ، حلال باشد ، مظالم مردم بر گردن نداشته باشد . در حدیث است از امام صادق علیه‌السلام :

((  إذا أراد أحدکم أن یستجاب له فلیطیب کسبه ، و لیخرج من مظالم‏ الناس . وإن الله لا یرفع‏إلیه دعاء عبد و فی بطنه حرام ، أو عنده مظلمة لاحد من خلقه )) ( بحار الانوار ، ج 93 ، ص . 32 )

یعنی هرگاه یکی از شما بخواهد دعایش مستجاب شود ، کار و کسب و راه‏ در آمد و روزی خود را پاکیزه کند و خود را از زیر بار مظلمه‏هایی که از مردم برعهده دارد خلاص کند ، زیرا دعای بنده‏ای که در شکمش مال حرام باشد به سوی خدا بالا برده نمی شود

 

 

پنجم : مورد دعا نتیجه گناه نباشد

شرط دیگر اینکه حالتی که بالفعل دارد و آرزو دارد آن حالت تغییر و حالت بهتری پیدا کند ، نتیجه کوتاهی و تقصیر در وظایف نباشد . و به‏ عبارت دیگر ، حالتی که دارد و دعا می‏کند آن حالت عوض شود ، عقوبت و نتیجه منطقی تقصیرات و گناهان او نباشد ، که در این صورت ، تا توبه‏ نکند و علل و موجبات این حالت را از بین نبرد آن حالت عوض نخواهد شد.

راه منحصر این است که توبه کنند و دو مرتبه در حدود امکانات خود امر به معروف و نهی از منکر بکنند ، البته در این صورت تدریجا به هدف و مطلوب خود خواهند رسید .

سوره رعد 11

(( إن الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بأنفسهم ))

سنت الهی‏ این است که مادامی که مردمی وضع و حالت خود را در آنچه به خودشان مربوط است تغییر ندهند خداوند سرنوشت آنها را تغییر نمی دهد.
در حقیقت ، این گونه دعاها نیز بر خلاف سنت تکوین و تشریع است . همین طور است آدمی که عمل نمی کند و تنها به دعا می‏پردازد . او نیز کاری بر خلاف سنت تکوین و تشریع می‏کند.

 

ششم : دعا نباید جانشین فعالیت قرار گیرد

یعنی آن که عمل نمی کند و دعا می‏کند ، مانند کسی است که با کمانی که زه ندارد می‏خواهد تیراندازی‏ کند . یعنی عمل و دعا مکمل یکدیگرند ، دعای بدون عمل اثر ندارد .

 

 

برخی از دعا های قرآنی

معارف غنی و نورانی قرآن از جهات مختلف قابل توجه بوده و معارف ارزشمند آن بهترین رهنما می باشد در همین معارف نورانی قرآن دعاهای فراوانی بیان شده که در اینجا به ذکر این ادعیه می پردازیم:

 

1. سوره بقره 201

(( ربّنا آتِنا فی الدُّنْیا حَسَنه وفی الآخِره حَسَنه وقِنا عذابَ النّار ))

 

2 ـ سوره بقره 286

(( ربّنا لا تؤاخِذنا إنْ نسینا أو أخْطأنا، ربّنا ولا تحْمِل علینا إصْراً كما حَمَلْتَهُ علی الّذین مِن قبْلنا، ربّنا ولا تُحَمّلنا ما لا طاقَهَ لنا به، واعفُ عنّا واغفِر لنا وارْحمنا أنت مولانا فانْصُرنا علی القوم الكافرین ))

 

3 ـ سوره آل عمران 8

(( ربّنا لا تُزِغْ قُلوبَنا بعد إذْ هَدَیْتنا وهبْ لنا من لدُنْكَ رحْمَه إنّكَ أنتَ الوهّاب ))

 

4 ـ سوره آل عمران 9

(( ربّنا إنّكََ جامِعُ النّاسِ لیومٍ لا ریْبَ فیه إنّ الله لا یُخْلِفُ المیعاد ))

 

5 ـ سوره آل عمران 16

(( ربّنا إنّنا آمنّا فاغْفِر لنا ذُنوبنا وقِنا عذابَ النّار ))

 

6 ـ سوره بقره 285

(( سَمِعْنا وأطَعْنا غُفْرانَكَ ربّنا وإلیكَ المصیر ))

 

7 ـ سوره آل عمران 38

(( ربّ هبْ لی مِنْ لدُنْكَ ذرّیهً طیّبَهً إنّكَ سمیعُ الدّعاء ))

 

8 ـ سوره آل عمران 53

(( ربّنا آمنّا بِما أنْزلْتَ واتَّبَعْنا الرّسول فاكْتُبْنا مع الشّاهدین ))

 

9 ـ سوره آل عمران 147

(( ربّنا اغْفر لنا ذُنوبَنا واسْرافَنا فی أمرِنا وثَبِّت أقّدامَنا وانْصُرنا علی القَوْمِ الكافرین ))

 

10 ـ سوره آل عمران 192

(( ربّنا إنّكَ مَنْ تُدْخِل النّار فقد أخْزَیْتَهُ وما للظّالمین من أنْصار ))

 

11 ـ سوره آل عمران 193

(( ربّنا إنّنا سَمِعْنا مُنادیاً یُنادی للإیمانِ أنْ آمِنوا بربّكم فآمنّا ربّنا فاغْفر لنا ذُنوبنا وكفّر عنّا سیّئاتِنا وتَوَفّنا مع الأبرار ))

 

12 ـ سوره آل عمران 194

(( ربّنا وآتِنا ما وَعَدْتَنا علی رُسُلِك ولا تُخْزِنا یومَ القیامَه إنّكَ لا تُخْلِفُ المیعاد ))

 

13 ـ سوره نساء 75

(( واجْعَل لنا من لَدُنْكَ ولیّاً واجْعل لنا من لدُنْكَ نصیراً ))

 

14 ـ سوره أعراف 23

(( ربّنا ظَلَمْنا أنفُسَنا وإنْ لم تَغْفِر لنا وترْحَمْنا لَنَكونَنَّ من الخاسِرین ))

 

15 ـ سوره أعراف 216

(( ربّنا افْرِغْ علینا صَبْراً وتَوَفّنا مُسلمین ))

 

16 ـ سوره أعراف 151

(( ربّ اغفر لی ولأخی وأدْخِلْنا فی رحمَتِكَ وأنتَ أرحمُ الرّاحمین ))

 

17 ـ سوره أعراف 151

(( أنتَ ولیّنا فاغْفر لنا، وارْحَمْنا وأنت خیرُ الغافرین ))

 

18 ـ سوره أعراف 156

(( واكتُبْ لنا فی هذه الدُّنیا حَسَنهً وفی الآخِره إنّا هُدْنا إلیك ))

 

19 ـ سوره یوسف 101

(( فاطِرُ السّمواتِ والأرض أنتَ ولییّ فی الدّنیا والآخره توفّنی مسلماً وألْحِقْنی بالصّالحین ))

 

20ـ سوره كهف 10

(( ربّنا آتِنا من لدُنْكَ رحمهً وهَیّیء لنا من أمرِنا رَشَداً ))

 

21 ـ سوره مریم 6

(( فهبْ لی من لدُنكَ ولیّاً یرثُنی ویرثُ من آل یعقوب واجْعلْهُ ربّ رضیّاً ))

 

22 ـ سوره طه 25

(( ربّ اشرح لی صدری ویسّر لی أمری واحْلُل عقدهً من لسانی یفقهوا قولی ))

 

23 ـ سوره ابراهیم 40

(( ربّ اجعلنی مُقیم الصّلاه ومن ذرّیتی ربّنا وتقبّل دُعاء ))

 

24 ـ سوره ابراهیم 41

(( ربّنا اغفر لی ولوالدیّ وللمؤمنین یومَ یقومُ الحِساب ))

 

25 ـ سوره اسراء 80

(( ربّ ادْخلنی مُدخل صِدقٍ واخْرجنی مُخرجَ صِدقٍ واجْعل لی من لدُنكَ سُلطاناً نصیراً ))

 

26 ـ سوره أنبیاء 83

(( ربِّ إنّی مسّنی الضرّ وأنت أرحَمُ الرّاحمین ))

 

27 ـ سوره أنبیاء 87

(( لا إله إلا أنت سُبحانَكَ إنّی كُنتُ من الظّالمین ))

 

28 ـ سوره أنبیاء 89

(( ربّ لا تذرنی وأنتَ خیرُ الوارثین ))

 

29 ـ سوره مؤمنون 118

(( ربّ اغفر وارحم وأنت خیرُ الرّاحمین ))

 

30 ـ سوره فرقان 65

(( ربّنا اصرِف عنّا عذابَ جهنّم إنّ عذابها كان غراماً ))

نظرات شما عزیزان:

برچسب‌ها: دعا,قرآن,